Bir ‘Working Holiday’ vizesi ile Yeni Zelanda’da bir yıl kadar yaşama imkanı yakaladım. Bu süre zarfında Yeni Zelanda’daki çalışma hayatında da yer alma fırsatım oldu. Türkiye’ye döndükten sonra, Yeni Zelanda’daki iş hayatına dair merak edilenleri kendi gözlemlerimden yola çıkarak anlatmak adına bu yazıyı hazırladım. Umarım aklınızdaki soruları cevaplayabilir ve planlarınıza yardımcı olur. Yine de merak ettikleriniz olursa ve bunlar bilgim dahilindeyse yardımcı olmaktan mutlu olurum.
Gönüllü çalışarak dünyayı gezmek ister miydiniz?: Gönüllü Projeleri ile Dünya Turu
18 Mayıs 2023 Bilgi: Yeni Zelanda’ya gittiğinizde Türkiye’ye veya başka ülkelere para göndermeniz gerektiğinde Wise’ı kullanabilirsiniz. Ben şimdilerde İspanya ve Türkiye arasındaki para gönderimlerinde kullanıyorum. Tecrübelerime göre Wise, Western Union veya klasik banka havalesi gibi yöntemlere göre daha düşük komisyonlarla ve hızlı para gönderimi sağlıyor. Ekstra bir özellik olarak da, Wise hesabınızı Avrupa ve Yeni Zelanda dahil birçok ülkeden birini seçerek, oradan adresi online bir banka hesabı olarak da kullanabiliyorsunuz. İlginç özellikleri var, göz atmanızı tavsiye ederim.
Yurt dışına para gönderme yöntemleri yazıma göz atmak için tıklayın!: En İyi 5 Para Gönderim Yöntemi!
Transferwise’a göz atmak için tıklayın!: Transferwise
Yeni Zelanda'da İş Bulmak Zor mu?
Yeni Zelanda’da iş bulabilmeniz; beklentilerinize, eğitiminize ve yabancı dil bilginize bağlı olarak değişkenlik gösterecektir. https://www.immigration.govt.nz/opsmanual/35165.htm adresindeki listede yer alan meslek dallarından birinde tecrübeniz varsa ve İngilizceniz de iyiyse, Yeni Zelanda’da iş bulmakta pek zorluk çekmezsiniz. Listede yer alan mesleklerden bazıları; tarım mühendisi, çiçek yetiştiricisi, takı tasarımcısı, satış temsilcisi, spor yöneticisi, web tasarımcı, yazar, sanat yönetmeni, elektronik mühendisi, grafik tasarımcı, kütüphaneci ve pazarlama uzmanı. Liste bu şekilde uzayıp gidiyor. Eğer bir çalışma vizesi alamayacak durumdaysanız, alması daha kolay olan bir Working Holiday Vizesi ile Yeni Zelanda’ya ilk adımınızı atmanızı tavsiye ederim. Bu vize size 1 yıl kadar bir zaman tanıyacak. Gerçekten isteyen biri, bu 1 yılı iyi değerlendirdiği takdirde Yeni Zelanda’da bir kariyer çizebilir.
‘Working Holiday Vizesi’ başvuru süreci: Yeni Zelanda Working Holiday vizesi nasıl alınır?
Yeni Zelanda'da İş İmkanları
Yeni Zelanda’yı kuzey ucundan güney ucuna kadar gezmiş biri olarak gördüğüm kadarıyla neredeyse her alanda bir iş imkanı var diyebilirim. Barista da olsanız, Web Tasarımcısı da olsanız iş tecrübeniz ve İngilizceniz varsa, bir yerlerde size göre bir iş mutlaka vardır. Eğer kısa süreli çalışıp para biriktirmek için iş arıyorsanız, iş tecrübeniz olmadan da kendinize uygun bir iş bulabilirsiniz. Bunun yanında; Working Holiday vizenizi aldınız, Yeni Zelanda’ya kalıcı olmak için geliyorsunuz ancak hala herhangi bir işte tecrübe sahibi değilseniz, gelmeden önce en azından dünyaca ünlü şirketlerin mağazalarında / kafelerinde öyle ya da böyle bir süre çalışmanızı tavsiye ederim. Belki uzun vadede bu pozisyonlarda çalışmayı düşünmeyebilirsiniz. Ancak Yeni Zelanda’daki ilk zamanlarınızda gelir elde etme ve sonraki kariyer tercihiniz için referans elde etme adına değerlendirmeniz yararlı olacaktır.
Yeni Zelanda'da Hangi Sektörlerde Açık Var?
Ben kısa süreli olarak; The Warehouse (Decathlon benzeri) ve Cadbury World’ün Çikolata Müzesi’nde çalıştım. Bu tarz mağazalar ve hatta müzeler de sık sık iş ilanı veriyor. Yeni Zelanda’da hızla büyüyen ve yetenekli eleman ihtiyacı olan bir sektör halini alan emlak sektörü de en göze çarpanlardan. Bunun yanında, mühendislik alanlarındaki nitelikli eleman açığı her yerde olduğu gibi Yeni Zelanda’da mevcut. Web, grafik ve uygulama tasarım şirketlerinin iş ilanlarına da sık sık rastladım. Bir başka eleman açığı olan sektör ise inşaat sektörü. En düşük pozisyondan yüksek pozisyonlara kadar çalışan aranan bir sektör. Ayrıca Yeni Zelanda içerisinde 12.000 KM yol yapmış biri olarak söyleyebilirim ki, çok sayıda trafik kontrolörü / trafik kontrol personeli arıyorlar. Yeni Zelanda yollarının durumu beklenildiği kadar iyi değil. Her daim bir yerlerde yol çalışması var ve trafiğin akışını sağlayacak personele ihtiyaç duyuyorlar. Bu alanda eğitim almamış olsanız veya tecrübeniz yoksa bile kurs ücretini karşılayarak size sertifika aldırıp işe başlatan şirketler gördüm. Çalışma şartları bir masa başı iş rahatlığında olmadığı için, saatlik ücretleri de yüksek.
Yeni Zelanda'da Mevsimlik İşler
Bunlar dışında; şarap üretmesini bilen ve yüksek miktarlarda üreten Yeni Zelanda’daki üzüm bağlarında mevsimine bağlı olarak yoğun işçi alımı yapılabiliyor. Elma ve kivi gibi meyve üretim bahçelerinde de aynı şekilde dönemsel olarak alımlar oluyor. Kazanacağınız ücret ya saatlik olarak ya da topladığınız miktara bağlı olarak belirleniyor. Bu tarz yerlerde çalışmak için gerekli olan iletişim bilgilerini, odalarında kalmanız karşılığında çeşitli konaklama birimleri sağlıyor. Kendiniz de tek tek dolaşıp bulabilirsiniz ancak genelde merkeze uzak yerlerde bulunuyorlar. Eğer meyve toplayarak para kazanmak isterseniz ve bu konaklama birimlerinden birinde kalmayı düşünüyorsanız, sizlere tavsiyem öncelikle orada kalanlarla bir konuşmanız. Çoğu zaman çeşitli forumlarda ve facebook gruplarında iş hazır olmasa da öyleymiş gibi ilan veriyorlar. Bir an önce odalarını doldurma peşinde oldukları için birçok kişiyi mağdur ettiklerini duydum. Ayrıca yorucu ve uzun çalışma saatlerini de göz önünde bulundurmalısınız.
Yeni Zelanda'da Maaşlar
Yeni Zelanda’da standart bir işte maaşlar saatlik olarak ödeniyor. Maaşınızı, çalıştığınız hafta içerisindeki bir günde değil, bir sonraki haftada belirlenen bir günde alıyorsunuz. Şu an yasal olarak olarak en düşük saatlik ücret 15.75 NZD (42 TL). Mesleğinize ve tecrübenize göre saatte 20+ NZD (55 TL+) de kazanabilirsiniz. Çalıştığınız süre boyunca elde ettiğiniz gelirden %17 oranında bir vergi kesiliyor. Haftalık çalışma saatinin mesai hariç 40 saat olduğunu düşünürsek (Genelde haftada 2 gün tatil), asgari ücret olarak haftada 630 NZD (1700 TL) kazanılıyor. Vergiler düşüldüğünde, elinize net geçecek miktar haftalık 523 NZD (1400 TL) diyebiliriz. (Hesaplamalarda çeşitli etkenlere bağlı olarak 15-20 NZD farklılık olabilir. Size fikir vermesi açısından genel olarak hesapladım.) Bunun yanında, saatlik ücretinizin %8’i “Holiday pay” adı altında ayrı bir hesapta tutuluyor. Bu miktar haftalık elde ettiğiniz maaştan kesilen bir para değil, maaşınıza ek olarak düşünebileceğiniz bir para. Kontratınız bittiğinde veya işten ayrılmak istediğinizde bu ücreti talep edebiliyorsunuz. Ayrıca resmi tatillerde çalıştığınızda 1.5 katı saatlik ücret kazanıyorsunuz.
Not: Ağustos 2022 itibariyle en düşük saatlik ücret 23.65 NZD olmuş durumda
Yeni Zelanda'da Nasıl İş Bulunur?
Bireysel olarak iş arayıp başvurabileceğiniz gibi, iş bulma ajansları aracılığıyla da iş arayabilirsiniz. Bireysel olarak yapacağınız başvurularda süreç aynı Türkiye’deki gibi işliyor. Referanslar ve iş tecrübesi bu noktada çok önemli. İş bulma ajansları aracılığıyla iş aradığınızda, daha hızlı iş bulmanız mümkün. Sizinle bir kontrat imzalıyorlar ve yasal olarak sizi işe alanlar aslında bu ajanslar oluyor. Ödemenizi de onlar yapıyor. Çalıştığınız iş yeri sizi bu ajanslardan kiralıyor gibi düşünebilirsiniz. Eğer çalıştığınız iş yerinin sahibi sizin kalıcı olmanızı isterse, ajansı devreden çıkarıp bir çalışma vizesi aracılığıyla daha yüksek bir maaşa aynı iş yerinde devam edebilirsiniz. Yeni Zelanda’nın her noktasında bu tarz ajanslar bulunuyor. Bizdeki İş-Kur’un özel şirketler versiyonu diyebileceğim bu ajanslar (sayısı bir hayli fazla), size iş bulmak için can atıyorlar. Çünkü; mesela normalde saatliği 20 NZD (55 TL) olan bir işi size saatliği 18 NZD (50 TL) olarak servis ediyorlar ve aradaki farkı komisyon olarak alıyorlar. Bu ajanslara kaydolup, sistemlerine Cv’nizi kaydettirmeniz ise ücretsiz. Her ne kadar aynı anda 5-6 iş bulma ajansına kaydolup beklemek kulağa hoş gelse de, aynı anda 3’ü aceleniz yoksa da 2’yi geçmemenizi tavsiye ederim. Çünkü; kayıt olduğunuz farklı ajansların aynı iş için Cv’nizi gönderdiği durumlar yaşanabiliyor. Bu da size iş bulmaya çalışan ajans çalışanının hoşuna gitmeyebiliyor. Tecrübeyle sabit…
Bazı iş bulma ajansları:
Adecco: www.adecco.co.nz
Madison: www.madison.co.nz
Hays: www.hays.net.nz
Yeni Zelanda'dayken İş Başvurusu Hazırlığı
Yeni Zelanda’ya geldikten sonra herhangi bir işe başvuru yapmadan veya bir ajansa kaydolmadan önce bir IRD numarası (Vergi Numarası) ve banka hesabı sahibi olmanız gerekiyor. Her iki işlemi de 1-2 saat içerisinde bir postaneden (Kiwibank) gerçekleştirebilirsiniz. Daha sonra IRD numaranızı size mesaj olarak bile gönderiyorlar. Bu belgeleri hazırladıktan sonra örneğin bir iş bulma ajansına kaydolmak istediğinizde, sizi uyuşturucu ve türevi şeyler için hızlı bir testten geçiriyorlar. Temiz çıktığınızda ise kaydınız tamamlanıyor ve beklemeye geçiyorsunuz. Edindiğim izlenime göre şöyle üç-dört günde bir kendilerini arayıp, size uygun bir iş olup olmadığını sormak yararlı oluyor. Ellerinde çok sayıda Cv olduğundan, daha istekli olanlara öncelik verildiğine şahit oldum.
Çeşitli iş ilanlarına göz atabileceğiniz linkler:
www.jobs.govt.nz
www.seek.co.mz
http://www.trademe.co.nz/jobs
https://nz.indeed.com/
http://www.backpackerboard.co.nz/work_jobs/job_listings.php
Yeni Zelanda...
Yeni Zelanda’daki iş hayatına dair hazırladığım bu yazı, tamamen kendi gözlemlerime ve tecrübelerime dayalıdır. En azından sizlere bir fikir vermesi açısından faydalı olacağını umuyorum. Yeni Zelanda’da Türklere ve genel olarak yabancılara karşı olumsuz hiçbir tavırla hiç karşılaşmadım. Çalıştığım yerlerde de herkes çok yardımcı ve saygılıydı. Yeni Zelanda’ya yerleşmeyi aklından geçiren herkese söyleyebileceğim tek bir şey var: Siz istedikten sonra, imkansız diye bir şey yok…
Merhabalar herkese umarım iyisinizdir. Ben Türkiyeliyim ve Kanada vatandaṣıyım burdan ayrılmak istiyorum bu ülke benim hayalimdeki yer ve uzun zamandır New Zealand için araştirma yapıyorum, ama bana daha çok bilgi lazım orda bulunan biriyle iletişime geçmek istiyorum bu konuda bana yardimci olacak bir gönüllü çıkar mı!!! Acaba, ilginiz için teşekkür ederim şimdiden..
Merhabalar Türkiye’de yazılım mühendisiyim ve daha çok makine öğrenmesi mühendisliği alanında Yeni Zelanda’da iş bulmak istiyorum. Orada bu alan çok aranan bir alan mıdır? Teşekkür ederim.
Merhabalar, evet bir yazılım mühendisi olarak size uygun iş alanlarını değerlendirebileceğinizi düşünüyorum. Eğer 30 yaş altındaysanız, bir Working Holiday vizesi ile ülkeye çalışma izni ile giriş yapıp, önünüze çıkacak fırsatlrı değerlendirebilirsiniz.
Merhaba eşim tekstilde üretici bende dekoratif ürünler üretiyorum yeni Zelanda’da işirjet kurabilmemiz için nasıl bir yol izlememiz gerekiyor