Phnom Penh Ölüm Tarlaları (Killing Fields), insanlığın ne kadar alçalabileceğini gözler önüne seren bir nevi soykırım müzesi. Kamboçya’nın geçmişini, bugününü ve yarınını anlayabilmek adına ziyaret edilmesi gereken bir müze. Kızıl Kmerler, iktidara geldiklerinde Kamboçya’nın tüm birikimini ve insan gücünü yerle bir etmiş. Bu ağır travma hala tüm zihinlerde etkisini sürdürüyor. Aslında tamir edilmesi en güç olan şey de bu…
Pol Pot ve Ölüm Tarlaları
Pol Pot, o dönemin Fransız sömürgesi olan Kamboçya’da doğup, eğitimi için Paris’e gitmiş. Komünist Parti’nin etkisine kapılmış. Kamboçya’ya geri döndüğünde de buradaki Komünist Parti’nin liderliğine kadar yükselmiş. Kızıl Kmerler, Pol Pot önderliğinde 1975 yılında iktidarı ele geçirerek, ülkeyi dış dünyaya kapatmış. Her 4 Kamboçyalı’dan 1’ini (Yaklaşık 2 Milyon) 1975-1977 yılları arasında katletmiş. Entelektüeller, iş adamları, dini liderler ve elit kesim ilk öldürülenler olmuş. Hatta sırf gözlük kullandığı için kitap okumuş olma ihtimali yüksektir diye öldürülenler bile olmuş. Kamboçya’daki herkes şehir merkezlerinden kırsal kesimlere göç etmeye ve tarlalarda çalışmaya zorlanmış. Ülkenin çeşitli yerlerinde suçluları toplamak ve öldürmek için Ölüm Tarlaları oluşturulmuş. Buralara getirilen mahkumlara, yeni bir hayata başlayacakları söylenmiş. Yeni gelenler normalde 24 saat içinde öldürülüyormuş. Tarım makineleri ve yüksek seste çalan müzik, çığlıkları kamufle etmek için kullanılmış.
Tüm bu katliamın sebeplerinden biri, Angkor (Kmer) İmparatorluğu’ndaki parlak günlere dönmek için toplumu yeniden inşa ederek, o dönemki gibi bir tarım toplumu yaratmakmış. 1975 yılını yeni bir başlangıç için 0 yılı olarak kabul etmiş. Bir diğer sebep ise, kapitalist Amerika’nın ve bugünkü komşusu Vietnam’ın bir gün ülkelerini işgal edeceği düşüncesiymiş.
Phnom Penh Ölüm Tarlaları Turu
Phnom Penh’deki 3. günüm için, 15 Dolar (52 TL) ödeyerek kaldığım otel aracılığı ile bir turda yer ayırttım. Bu fiyata giriş biletleri de dahildi. Sadece sesli rehber almak isterseniz 3 Dolar (11 TL) ödüyorsunuz. Bu yarım günlük tur için sabah saat 8’de kaldığım otelden aldılar. İlk önce S21 Hapishanesi’ne gittik. Giderken bir belgeselin; Kızıl Kmerler, Pol Pot’un hayatı ve bu hapishaneyi anlatan ilk bölümünü izledik. Daha sonra tekrar bir minibüs yolculuğu ile Ölüm Tarlaları’na gittik. Bu sefer de belgeselin ikinci bölümü izledik ve Ölüm Tarlaları ile ilgili bilgi edindik. Ziyaret ettiğimiz bu iki farklı yer için de birer sesli rehber aldım. Burada gerçekten ne olup bittiğini anlamak için çok faydalıydı.
S21 Hapishanesi
S21 Hapishanesi, önceden okulken, bir hapishaneye ve işkence merkezine dönüştürülmüş. 4 ana bloktan oluşuyor. Mahkumlar bu bloklara dağıtılmış. Örneğin; B Blok’ta yaşlı ve yaralı mahkumlar yer alıyormuş. Sınıfları ise birbirinden tahta bir duvarla ayrılmış daracık hücrelere bölünmüş. Buralarda kalan mahkumlara ayda bir kez duş alma izni verilmiş. O da soğuk su akan bir hortumla. Tüm mahkumlara birer numara verilmiş. Hapishaneye girerken tüm şahsi eşyalarına el koyulmuş. Yüzlercesi Kızıl Kmerler’e karşı casus olduğunu itiraf eden birer kağıt imzalamak zorunda bırakılmış. Hatta mahkumlardan biri, giyim fabrikasında bir tane iğne kırdığını itiraf etmesi için işkence görmüş. Bu gaddarlıktan nasibini alan sadece Kamboçyalılar olmamış. İki tane Avustralyalı, gemileriyle Kamboçya açıklarında tesadüfen seyrederken göz altına alınmış. Casus olarak tutuklanıp, buraya getirilmiş ve öldürülen son iki kişi olmuşlar.
Devrim İçin Evlen!
İşkencenin her türlüsüne maruz kalmaları yetmezmiş gibi, yaklaşık 250.000 Kamboçyalı kadın evlendirilmeye zorlanmış. Her bir seferde 100’e kadar “çift” için toplu evlilik törenleri düzenlenmiş. Çoğunlukla bu törenler yorucu ve uzun çalışma günlerinin gecelerinde düzenlenmiş. Her tören sadece birkaç dakika sürüyormuş. Çiftlere el ele tutuşmaları ve devrim için yemin etmeleri emrediliyormuş. Törenden sonra kendileri için ayrılan özel evlere gidiyorlarmış. Her bir çiftin evi, iyi geçinmek zorunda olmaları sebebiyle dinleniyormuş. Bu evliliklerin amacı, itaat eden iş gücü teminini garanti altına almakmış.
Kamboçya…
Phnom Penh’deki Ölüm Tarlaları bugün garip bir sessizliğe sahip. Orijinal binalardan geriye pek bir şey kalmamış. Halk, kızgınlığını göstermek için yakıt ihtiyaçlarını gidermek üzere tahta binaları yerle bir etmişler. Bulunduğunuz alanı çevreleyen yüksek çitlere yakın yürürseniz, eski püskü kıyafetli insanlardan biri dikkatinizi çekip bir şeyler istemek için elinden geleni yapıyor. Yandaki çeltik tarlasında öylece bekliyorlar. Fakirlik hala bu toprakların tek gerçeği durumunda…
